Kan de beurs geraakt worden door politieke crisis in VS of Europa?

ANALYSE – Een van de grootste verrassingen tijdens de coronacrisis is het razendsnelle herstel van de aandelenmarkten geweest. Na de dip vorig jaar maart is de brede S&P 500-index meer dan verdubbeld. Een dergelijk snelle opmars kwam na de Tweede Wereldoorlog niet eerder voor.

Door de lage rentes kampen beleggers op zoek naar rendement met een gebrek aan alternatieven voor aandelen: TINA (There Is No Alternative) is daarbij de steeds terugkerende mantra.

Maar nu de inflatie hardnekkig hoog blijft, coronasteunmaatregelen worden afgebouwd en aandelen volgens veel maatstaven extreem hoog zijn gewaardeerd, vragen steeds meer beleggers en analisten zich af of beurzen niet té sterk zijn gestegen. Menigeen rekent er op z’n minst dat het muziekvolume tijdelijk lager moet en dat TINA even rust moet houden.

Komt deze verstoring van het feestje uit westerse politieke hoek? Op dit moment hangen twee belangrijke vragen op dit vlak boven de markt:

Is de Amerikaanse president Biden in politiek opzicht zodanig beschadigd door het Afghaanse echec, dat hij een groot stimuleringspakket op zijn buik kan schrijven?

en

Blijven de eurozone en Europese Unie na het vertrek van Angela Merkel als Duitse bondskanselier de relatief stabiele koers varen van de afgelopen jaren?

Build Back Better of Bidens Bittere Bankroet?

We beginnen met de VS. Augustus verliep rampzalig voor de Amerikaanse president Joe Biden met sterk oplopende coronabesmettingen, een scherpe toename van de ziekenhuisopnames in de VS, zorgen over de electorale impact van hoge inflatie en de Afghaanse afgang.

De komende paar maanden worden essentieel voor het Witte Huis en de Democraten: het infrastructuurwetsvoorstel met een omvang van 1.000 miljard dollar komt op of voor 27 september in stemming. Verder wil de regering van Biden voor zo'n 3.500 miljard dollar aan plannen door het Congres loodsen om de verzorgingsstaat (door het Witte Huis de Build Back Better Agenda genoemd) een enorme boost te geven.

Tot slot moet het schuldenplafond van de Amerikaanse overheid - een wettelijk vastgelegde limiet voor de leencapaciteit van de de federale overheid - worden verhoogd en er moet sowieso wederom een noodbegroting aangenomen worden om de overheid open te houden, aangezien er al vele jaren geen normale begroting door het Congres is gekomen.

De huidige tegenslagen voor Biden zullen niet zodanig doorwerken, dat zijn gehele stimulerings- en investeringsplannen voor de Amerikaanse infrastructuur en verzorgingsstaat in gevaar komen. Wel zullen de plannen significant naar beneden bijgesteld worden en zal dus de impact ervan op de Amerikaanse economie beperkter uitvallen dan nu soms gedacht wordt.

Ook verwacht ik niet dat de verhoging van het schuldenplafond en het openhouden van de overheidsdeuren de komende maanden volledig ontsporen. Er zal weer veel over geschreven worden, maar een shutdown en/of wanbetaling door de VS is onwaarschijnlijk.

Wel is het positieve sentiment rondom Biden in Amerika en in grote delen van de wereld beduidend bekoeld. De hoop op een minder gepolariseerd Washington en een sterke opleving van de trans-Atlantische liefde kan voorlopig de prullenbak in.

Europa niet meteen stuurloos zonder Merkel

Dan Europa. Ook daar is het zeker geen rozengeur en maneschijn, maar het oude continent kan komende tijd mogelijk in positieve zin verrassen, terwijl de kans op economische teleurstellingen in de VS juist wat groter lijkt.

Wat betreft de coronapandemie valt bijvoorbeeld op dat de vaccinatiegraad in Europa inmiddels relatief hoog ligt. Ook is er minder verdeeldheid langs politieke scheidslijnen over COVID-19 vergeleken met Amerika.

Europa lijkt ook behoorlijk eensgezind over de dreigende migratiecrisis (hoeveel morele kritiek je ook op de standpunten kunt hebben). Verder is er in de grote drie eurolanden (Duitsland, Frankrijk en Italië) zicht op stabiel leiderschap, ondanks het afzwaaien van Merkel en de onzekerheid over de uitslag van de Duitse verkiezingen van eind september.

Tot slot lijkt de Europese Centrale Bank voorlopig geen aanstalten te maken om het accommoderende monetaire beleid substantieel terug te schroeven.

Een politieke crisis in Europa of de VS die overslaat op financiële markten lijkt daarom op de korte termijn niet heel waarschijnlijk. Wel zouden Europese aandelen de komende tijd vanuit de politiek-economische hoek bekeken – maar ook vanuit andere invalshoeken - wat beter presteren dan Amerikaanse.

Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ICC Consultants, een onafhankelijk adviesbureau en researchhuis gespecialiseerd in valuta-, rente- en financieringsvraagstukken. Op het researchplatform van ICC leest u de analyses van een team van economen, technische analisten en Andy over financiële markten, economie en politiek.